Oświadczenie w sprawie pastora Edwarda Czajko

Oświadczenie w sprawie pastora Edwarda Czajko

Stanowisko Rady Starszych Zboru Stołecznego wobec informacji na temat pastora Edwarda Czajko opublikowanych na stronie internetowej ekumenizm.pl

Na stronie internetowej ekumenizm.pl ukazał się artykuł pastora Adama Ciućki relacjonujący materiały z esbeckich teczek na temat liderów Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego (ZKE). Autor opisuje jak komunistyczna Służba Bezpieczeństwa widziała działania i interpretowała wypowiedzi niektórych pastorów, jak formułowała swoje zadania i jak oceniała własne przedsięwzięcia wobec środowisk kościelnych. Wśród osób, których tekst pastora Ciućki dotyczy, znalazł się również Edward Czajko – Pastor Senior z naszego zboru.

83-letni emerytowany Pastor Senior od kilku lat zmaga się z bardzo poważną chorobą uniemożliwiającą mu zaprezentowanie stanowiska wobec sformułowanych w publikacji zarzutów.

Członkom Rady Starszych Zboru Stołecznego znana jest jego historia. Pastor Edward Czajko przedstawił kilku członkom Rady relację na temat swoich spotkań z funkcjonariuszami SB. Pastor Senior – pełniąc oficjalne funkcje w Zjednoczonym Kościele Ewangelicznym w okresie PRL – rozmawiał z różnymi przedstawicielami władz, w tym także z funkcjonariuszami SB. Nie czynił tego z własnej inicjatywy. W jego przekonaniu była to bolesna konieczność tamtych czasów z jaką musieli zmierzyć się ludzie zajmujący oficjalne stanowiska w kościołach. Z dzisiejszej perspektywy prowadzenie tego rodzaju rozmów przez oficjalnych przywódców Kościoła Pastor Senior ocenia krytycznie. 

Znane Radzie relacje najstarszych członków wspólnoty zboru stołecznego oraz wiernych z innych społeczności potwierdzają wyznania Pastora Seniora. Rada Zboru Stołecznego nie ma więc podstaw, aby kwestionować relację pastora Edwarda Czajko. Tym bardziej, że w całym środowisku kościelnym jest on osobą darzoną wielkim szacunkiem, a dojrzałe dzisiaj owoce m.in. jego pracy – Kościół Zielonoświątkowy i Zbór Stołeczny – są najlepszym dowodem, jak bardzo był oddany Bogu i ludziom.

Pastor Adam Ciućka zrelacjonował pewien jednoźródłowy wycinek materiału historycznego – zawartość esbeckich archiwów. Przedstawił, jak poszczególne zdarzenia postrzegali esbecy. W archiwach nie ma natomiast osobistych relacji Pastora Seniora. Są jedynie interpretacje jego wypowiedzi dokonane przez funkcjonariuszy bezpieki. Z esbeckich teczek wyłania się więc obraz Kościoła wytworzony przez ludzi, którzy pracowali w aparacie władzy, zwalczając wszelkie przejawy wiary. Czy mamy bezkrytycznie wierzyć esbeckim interpretacjom? Czy funkcjonariusze SB byli wzorem prawości?  Esbecy przedstawiają siebie, jakby mieli nieograniczony wpływ na wszystkie zdarzenia w Kościele. Czy tak było w rzeczywistości? Czy rozmowy jakie prowadzili zostały przez nich rzetelnie zrelacjonowane? Czy faktycznie zlecali, to o czym piszą się w swoich notatkach? I czy zadania przez nich sformułowane zostały naprawdę zrealizowane?

Poprawność metodyczna wymaga krytycznego skonfrontowania źródeł. Pora na zestawienie zapisów z esbeckich teczek z archiwami kościelnymi, zborowymi, z listami, wspomnieniami, a przede wszystkim z  relacjami jeszcze żyjących świadków. Dopiero po wykonaniu tej żmudnej pracy – opartej na wielu źródłach – może wyłonić się rzeczywisty i prawdziwy obraz Kościoła tamtych czasów. 

Trzeba bowiem pamiętać, że w latach, gdy Zborem Stołecznym oraz ZKE kierował pastor Edward Czajko, Kościół dynamicznie się rozwijał. Trwały ewangelizacje w wielu polskich miastach, organizowano liczne konferencje dla młodzieży i dorosłych, rozwijano i zakładano szkoły biblijne, zbory wzrastały liczebnie w znaczący sposób, do Polski przyjeżdżali ewangeliści z zagranicy.

Rada Starszych Zboru Stołecznego zachęca Naczelną Radę Kościoła Zielonoświątkowego do zintensyfikowania wysiłków na rzecz rzetelnego zbadania historii ruchów ewangelicznych w Polsce, zwłaszcza w czasach PRL, gdy były one skupione w ramach ZKE.

Rada Zboru Stołecznego jest świadoma, że SB wyrządziła wiele krzywd Kościołowi i ludziom wierzącym. Rada nie ma wątpliwości, że niekiedy działania esbeków były planowane w oparciu o informacje uzyskane ze środowisk kościelnych. Jednocześnie rozumiemy, w jak trudnych okolicznościach zewnętrznych przywódcy Kościoła czasów PRL, w tym również pastor Edward Czajko, musieli podejmować swoje decyzje, i że jak każdy z nas, poniosą odpowiedzialność za swoje wybory i słowa przed Bogiem.

Dzisiaj jest czas na rzetelne badanie przeszłości kościoła na podstawie wielu źródeł. Na rozmowy i trudne wyznania. Zarazem jest to czas na okazywanie ewangelicznej miłości, która wyraża się w przebaczeniu i pojednaniu.

Rada Starszych Zboru Stołecznego
Warszawa, 11 marca 2017