Stanowisko Rady Starszych Zboru Stołecznego wobec informacji na temat pastora Edwarda Czajko opublikowanych na stronie internetowej ekumenizm.pl
Na stronie internetowej ekumenizm.pl ukazał się artykuł pastora Adama Ciućki relacjonujący materiały z esbeckich teczek na temat liderów Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego (ZKE). Autor opisuje jak komunistyczna Służba Bezpieczeństwa widziała działania i interpretowała wypowiedzi niektórych pastorów, jak formułowała swoje zadania i jak oceniała własne przedsięwzięcia wobec środowisk kościelnych. Wśród osób, których tekst pastora Ciućki dotyczy, znalazł się również Edward Czajko – Pastor Senior z naszego zboru.
83-letni emerytowany Pastor Senior od kilku lat zmaga się z bardzo poważną chorobą uniemożliwiającą mu zaprezentowanie stanowiska wobec sformułowanych w publikacji zarzutów.
Członkom Rady Starszych Zboru Stołecznego znana jest jego historia. Pastor Edward Czajko przedstawił kilku członkom Rady relację na temat swoich spotkań z funkcjonariuszami SB. Pastor Senior – pełniąc oficjalne funkcje w Zjednoczonym Kościele Ewangelicznym w okresie PRL – rozmawiał z różnymi przedstawicielami władz, w tym także z funkcjonariuszami SB. Nie czynił tego z własnej inicjatywy. W jego przekonaniu była to bolesna konieczność tamtych czasów z jaką musieli zmierzyć się ludzie zajmujący oficjalne stanowiska w kościołach. Z dzisiejszej perspektywy prowadzenie tego rodzaju rozmów przez oficjalnych przywódców Kościoła Pastor Senior ocenia krytycznie.
Znane Radzie relacje najstarszych członków wspólnoty zboru stołecznego oraz wiernych z innych społeczności potwierdzają wyznania Pastora Seniora. Rada Zboru Stołecznego nie ma więc podstaw, aby kwestionować relację pastora Edwarda Czajko. Tym bardziej, że w całym środowisku kościelnym jest on osobą darzoną wielkim szacunkiem, a dojrzałe dzisiaj owoce m.in. jego pracy – Kościół Zielonoświątkowy i Zbór Stołeczny – są najlepszym dowodem, jak bardzo był oddany Bogu i ludziom.
Pastor Adam Ciućka zrelacjonował pewien jednoźródłowy wycinek materiału historycznego – zawartość esbeckich archiwów. Przedstawił, jak poszczególne zdarzenia postrzegali esbecy. W archiwach nie ma natomiast osobistych relacji Pastora Seniora. Są jedynie interpretacje jego wypowiedzi dokonane przez funkcjonariuszy bezpieki. Z esbeckich teczek wyłania się więc obraz Kościoła wytworzony przez ludzi, którzy pracowali w aparacie władzy, zwalczając wszelkie przejawy wiary. Czy mamy bezkrytycznie wierzyć esbeckim interpretacjom? Czy funkcjonariusze SB byli wzorem prawości? Esbecy przedstawiają siebie, jakby mieli nieograniczony wpływ na wszystkie zdarzenia w Kościele. Czy tak było w rzeczywistości? Czy rozmowy jakie prowadzili zostały przez nich rzetelnie zrelacjonowane? Czy faktycznie zlecali, to o czym piszą się w swoich notatkach? I czy zadania przez nich sformułowane zostały naprawdę zrealizowane?
Poprawność metodyczna wymaga krytycznego skonfrontowania źródeł. Pora na zestawienie zapisów z esbeckich teczek z archiwami kościelnymi, zborowymi, z listami, wspomnieniami, a przede wszystkim z relacjami jeszcze żyjących świadków. Dopiero po wykonaniu tej żmudnej pracy – opartej na wielu źródłach – może wyłonić się rzeczywisty i prawdziwy obraz Kościoła tamtych czasów.
Trzeba bowiem pamiętać, że w latach, gdy Zborem Stołecznym oraz ZKE kierował pastor Edward Czajko, Kościół dynamicznie się rozwijał. Trwały ewangelizacje w wielu polskich miastach, organizowano liczne konferencje dla młodzieży i dorosłych, rozwijano i zakładano szkoły biblijne, zbory wzrastały liczebnie w znaczący sposób, do Polski przyjeżdżali ewangeliści z zagranicy.
Rada Starszych Zboru Stołecznego zachęca Naczelną Radę Kościoła Zielonoświątkowego do zintensyfikowania wysiłków na rzecz rzetelnego zbadania historii ruchów ewangelicznych w Polsce, zwłaszcza w czasach PRL, gdy były one skupione w ramach ZKE.
Rada Zboru Stołecznego jest świadoma, że SB wyrządziła wiele krzywd Kościołowi i ludziom wierzącym. Rada nie ma wątpliwości, że niekiedy działania esbeków były planowane w oparciu o informacje uzyskane ze środowisk kościelnych. Jednocześnie rozumiemy, w jak trudnych okolicznościach zewnętrznych przywódcy Kościoła czasów PRL, w tym również pastor Edward Czajko, musieli podejmować swoje decyzje, i że jak każdy z nas, poniosą odpowiedzialność za swoje wybory i słowa przed Bogiem.
Dzisiaj jest czas na rzetelne badanie przeszłości kościoła na podstawie wielu źródeł. Na rozmowy i trudne wyznania. Zarazem jest to czas na okazywanie ewangelicznej miłości, która wyraża się w przebaczeniu i pojednaniu.
Rada Starszych Zboru Stołecznego
Warszawa, 11 marca 2017